Ngày nay ngành khoa học trắc đạc (hay còn gọi là trắc địa) ngày càng phát triển và thu hút những thế hệ người học tập, nghiên cứu, làm việc trong ngành ngày càng lớn. Công việc của ngành trắc địa không đơn giản chỉ là khảo sát đo đạc và thiết lập bản đồ mà nó còn bao gồm nhiều phân ngành công việc khác. Trong bài viết này Đô Thị Sài Gòn sẽ giới thiệu kỹ hơn với bạn đọc về ngành trắc địa để bạn đọc hiểu hơn về trắc địa.
1. Trắc địa là gì?
Trắc địa hay trắc đạc hay đo đạc là việc đo đạc và xử lý để xác định vị trí tương đối của các điểm trên bề mặt trái đất để mô tả chúng nên mặt phẳng đó chính là bản đồ. Trắc địa là việc xác định tọa độ XY và độ cao Z, hình dạng, phương hướng của địa hình và địa vật trên mặt đất trong một hệ quy chiếu. Sản phẩm của ngành Trắc địa có thể phục vụ cho nhiều ngành khác nhau. Trắc địa là ngành đo đạc xác định kích thước và phương hướng của địa vật
Nội dung của công tác Trắc địa có thể được chia thành năm phần:
- Lựa chọn phương pháp khảo sát, thiết bị, địa điểm triển khai.
- Thu thập dữ liệu. Làm các phép đo và ghi dữ liệu ở hiện trường.
- Xử lý dữ liệu. Thực hiện các tính toán dựa trên các dữ liệu ghi lại để xác định vị trí, diện tích.
- Lập bản đồ. Vẽ đo hoặc giá trị tính toán để tạo ra một bản đồ, plat, hoặc biểu đồ, hoặc mô tả các dữ liệu ở dạng số hoặc máy tính.
- Triển khai bản vẽ thiết kế ra thực địa phục vụ các công tác thi công và xây dựng các công trình cũng như các công tác giám sát việc thi công. Các dụng cụ đo chủ yếu là máy thủy bình, máy kinh vĩ, máy toàn đạc điện tử.
2. Các chuyên ngành
- Trắc địa bản đồ: Đo vẽ các loại bản đồ phục vụ cho dân sự: như bản đồ địa chính, bản đồ địa hình.
- Trắc địa công trình: Khảo sát thiết kế công trình, đo đạc triển khai vị trí công trình, giám sát thi công, quan trắc biến dạng công trình.
- Trắc địa mỏ công trình: Ngành này có đặc trưng riêng và được phân ra làm hai chuyên ngành nhỏ là trắc địa mỏ – công trình và ứng dụng kỹ thuật địa tin học trong nghiên cứu, giám sát tài nguyên môi trường. Để phát hiện và tiến hành đo đạc dự đoán vị trí các mỏ quặng, khoáng sản.
- Trắc địa cao cấp: Đo đạc trên quy mô toàn cầu, dùng để ứng dụng hoặc xử lý những vấn đề mang tính toàn cầu.
- Trắc địa viễn thám: Đo vẽ bản đồ từ ảnh hàng không, từ các thiết bị như máy ảnh cùng với các thiết bị hỗ trợ như máy bay.
- Trắc địa vệ tinh: Xác định vị trí địa vật và đo vẽ địa hình bằng vệ tinh
- Hệ thông tin địa lý( GIS): Là chuyên ngành về phần mềm và cơ sở dữ liệu địa lý (công nghệ thông tin).
Trắc địa là một trong những ngành nghề có lịch sử lâu đời nhất và quan trọng nhất vì nó đã được ứng dụng để đánh dấu ranh giới và phân chia đất. Trắc địa hiện nay đã trở thành công việc không thể thiếu ngày nay.
Trắc địa tiếp tục đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong nhiều ngành kỹ thuật. Ví dụ, các cuộc khảo sát được yêu cầu lập kế hoạch, xây dựng và duy trì đường cao tốc, đường sắt, xây dựng cầu, đường hầm, kênh mương, phân khu đất, hệ thống đường ống, quy hoạch các khu đô thị…
Hi vọng rằng những thông tin trên đây phần nào giúp ích cho các bạn trong quá trình làm việc.